Document Type : Original Article
Authors
1 Professor, Faculty of Islamic Jurisprudence and Theology, Ferdowsi University, Mashhad, Iran
2 PhD in Islamic Jurisprudence and Law, Visiting Professor, Islamic Azad University, Torbat Heidarieh-based Branch, Iran,
3 MA in Islamic Jurisprudence and Law, Islamic Azad University, Torbat Heidarieh-based Branch, Iran, (Corresponding Author)
Abstract
Keywords
Main Subjects
نتیجه
مسأله اطاعت زن از شوهر، مبتنی بر پذیرش قوامیت و ریاست مرد در خانواده با توجه به نصوص شرعی است و فقها ریاست شوهر را امری مسلم دانستهاند و قائل بر این هستند که زوجین در مقابل یکدیگر، به اجرای حقوق متقابل موظفند که بعضی از این حقوق، الزامی و تکلیف بعضی دیگر غیر الزامی از نوع حق است؛ اما در این فقره حقوق زوج به جهت مصالح خانواده و استحکام بنای آن، بیشتر است. در این زمینه بین فقهای مذاهب اسلامی و حقوقدانان اختلافات جزئی وجود دارد؛ چنانکه فقها قائل به ریاست شوهر هستند اما حقوقدانان ریاست مرد را وظیفه اجتماعی دانسته، مسئول سعادت خانواده تلقی مینمایند. همچنین در بحث خروج از منزل بین فقهای عامه و امامیه اختلاف است؛ چنانکه اغلب فقهای عامه با استناد به روایات منقول، قائل به کسب اجازه شوهرند ولی فقهای امامیه در این فقره دیدگاه موسعی دارند. معیارهای اطاعت زوجه از شوهر در مورد اشتغال بهطورکلی به موارد استمتاع و بهرهگیری جنسی از زن و خروج وی از منزل خلاصه میشود. البته این اطاعت اطلاق ندارد و بر این الزامات استثنائاتی نیز وارد است، چنانکه اگر زن در این فقره با عذر شرعی مواجه باشد، تمکین خاص در شمار حق بوده، الزامی ندارد. ضمن اینکه مبحث خروج از منزل مصادیقی همچون حق اشتغال را در برمیگیرد که شوهر با توجه به نصوص شرعی و الزامات قانونی، قادر به منع زن از اشتغال و خصوصاً تحصیل زن به جهت فریضه شرعی بودن و همچنین مصالح تربیت فرزندان نیست، مگر اینکه اشتغال و تحصیل، موجب آسیب به امور خانواده یا تربیت اولاد بشود و یا با شئونات خانوادگی و حیثیتی زوجین معارض باشد. بدیهی است که اطاعت زوجه از شوهر مبتنی بر ضوابطی همچون نفی ظلم و تعدی به حقوق زوجه و نفی اضرار به وی با استناد به نصوص شرعی است.
References
Hedayat Nia, F. (1385). Wife's Financial Rights. Qom: Research Institute of Islamic