بررسی مسئولیت قدرت سیاسی در اجرای شریعت از منظر فقه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

2 دانش‌آموخته حوزه علمیه قم: دکتری دانشگاه تهران: پژوهشگر علوم سیاسی و قرآنی

چکیده

در اندیشه سیاسی اسلامی بحث اجرای شریعت در حوزه عمومی و اجتماعی، با دو رویکرد برون دینی و درون دینی قابل بررسی قرار گرفته است. از منظر برون دینی، در چارچوب فلسفه سیاسی و در قالب اهداف و غایات دولت و تامین سعادت همگانی و از منظر درون دینی در چارچوب فقه و اسلوب اجتهادی ارزیابی و مورد بحث قرار گرفته است. نهاد قدرت رایج‌ترین و محوری‌ترین نهادی است که در فقه در سه حوزه تصدی گری، نظارتی و سیاست‌گذاری متولی اجرای شریعت معرفی شده است. با عطف نظر به این‌که در دوره معاصر انظار مختلف در شیعه و گروه‌ها و تشکل‌های متعدد اهل سنت بنیان فعالیت‌ها و سوگیری‌های سیاسی خود را بر اجرای شریعت متمرکز ساخته‌اند، پرسش این است که ساختار و نهاد متولی اجرای این مسئولیت کدام است؟ (مساله) این مقاله با رویکرد آسیب شناسانه از زمره تحقیقات توسعه‌ای و با روش توصیفی-تحلیلی با پی‌جویی متون فقهی گذشته و واکاوی انظار کنونی عالمان اسلامی در زمینه اجرای شریعت (روش) بر این مفروض استوار است که اجرای شریعت بویژه در فقه اهل سنت یک طرح بدون سامانه و برنامه باقی‌ مانده است و تاملات فقه سیاسی ناظر به ساختار سیاسی مشخصی معطوف نگشته است (فرضیه) نتیجه تحقیق وجود برخی ابهامات و چالش‌های نظری در ارتباط با مسئولیت اجرای شریعت است که در مقام عمل نیز با گونه‌ها و انواعی از نظریه‌ها و ساختارهای سیاسی مواجه شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

An Analysis of the Role of Political Power in Shariah Implementation from a Jurisprudential Perspective

نویسندگان [English]

  • Mohammad Sadegh Yousefi Moghadam 1
  • Seyyed Mohsen Al Nabi 2
1 Associate Professor of Islamic Science and Culture Research Institute
2 PhD Graduate of Tehran University, Graduate of Qom Seminary
چکیده [English]

Received: 2023 Jun 2  |   Recieved in revised form: 2023 Jul 10   |   Accepted: 2023 Sep 1   |   Published: 2023 Jun 22
In Islamic political thought, the implementation of Sharīah in public and social spheres has been explored through two approaches: extra-religious and intra-religious. The extra-religious approach examines it within the framework of political philosophy, emphasizing government goals and the welfare of all citizens. The intra-religious approach investigates Sharīah implementation through jurisprudence and the methodology of ijtihād. Within Islamic jurisprudence, the institution of political power is commonly recognized as responsible for administering, overseeing, and policy-making, thus serving as the guardian of Sharīah implementation. Given the contemporary focus on Sharīah implementation by various Shia and Sunni groups and organizations, the article addresses the question of the appropriate institutional structure responsible for implementing Sharīah. The article argues that, particularly in Sunni jurisprudence, there is a lack of a systematic approach or program for Sharīah implementation, and political jurisprudence has not been directed towards a specific political structure. The research findings reveal theoretical ambiguities and challenges regarding the responsibility of implementing Sharīah, which have led to the emergence of various theories and political structures in practice.

Al Nabi, S.M. & Yousefi Moghadam , M.S. (2023) An Analysis of the Role of Political Power in Shariah Implementation from a Jurisprudential Perspective. Quarterly of New Perspectives in Islamic Jurisprudence, 1 (1) 57-82. Doi: https://doi.org/10.22091/RCJL.2023.8823.1010 .

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sharīah
  • Implementation of Sharīah
  • Islamic Jurisprudence
  • Political System