شرط مالیت در معاملات ملکی در متاورس از منظر فقه امامیه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانش آموخته سطح 4 حوزه علمیه قم؛ استاد سطوح عالی؛ پژوهشگر مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام

چکیده

ازآنجاکه فضای مجازی و خصوصاً فناوری متاورس یکی از مباحث جدید شمرده می‌شود، لازم است که جوانب آن مورد بررسی فقهی قرار گیرد. متاورس فضای دیجیتالی است که با فناوری‌های مختلفی مانند واقعیت مجازی، واقعیت افزوده و ارزهای دیجیتال و اینترنت سروکار دارد. این دنیای دیجیتالی از طریق بلاک‌چین، واقعیت مجازی، واقعیت افزوده، بازی‌های آنلاین و دارایی‌های دیجیتال به هم متصل شده است و این‌گونه ادعا می‌شود که دارای کاربردها و فوائد فراوان در آموزش، درمان، اقتصاد، سرگرمی و... می‌باشد. یکی از مسائل مرتبط با فضای متاورسی خرید ملک در چنین فضایی است، زیرا این سؤال مطرح می‌شود که باتوجه‌به مجازی بودن فضای متاورس آیا شرائط عوضین و از جمله آن، شرط مالیت در مورد ملک و زمین صدق می‌کند یا خیر؟ در این نوشته با روش توصیفی و تحلیلی و با اتکا به منابع کتابخانه‌ای، بعد از تبیین ارکان مالیت، اثبات شده است که املاک مورد معامله در متاورس دارای مالیت عرفی و شرعی هستند. همچنین با بررسی کبرای اشتراط صحت معامله به مالیت داشتن عوضین روشن شده است که عدم مالیت این املاک مانع از شمول عمومات صحت معامله نسبت به آن نمی‌شود.

تازه های تحقیق

نتیجه‌گیری

آنچه پس از بررسی فقهی مسئلة شرط مالیتِ معاملات ملکی در محیط متاورس به دست می‌آید عبارت است از اینکه اولاً امور مورد معامله در متاورس مالیت عرفی دارند. همچنین باتوجه‌به وجود منافع حلالِ غیرقابل‌انکار در محیط متاورس مانند آموزش و بهداشت و غیره و اینکه شارع در فرض تحریم منافع یک شیء از سوی خود آن را الغاء می‌کند، لذا مالیت شرعی هم نسبت به ملک موردنظر وجود دارد. علاوه بر اینکه با بررسی کبرای اشتراط صحت معامله به مالیت داشتن عوضین روشن شد که عدم مالیت این املاک مانع از شمول عمومات صحت معامله نسبت به آن نمی‌شود. همچنین مشخص شد که آنچه برای مالیت عوضین به‌عنوان رکن باید وجود داشته باشد عبارت است از: منفعت داشتن مورد معامله و بذل عوض در مقابل آن، و رغبت نوعیه، و چون هر سه رکن مذکور در مورد زمین و ملک در محیط متاورس وجود دارد؛ لذا معامله ملک و زمین در متاورس از حیث شرط مالیت فاقد اشکال است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Requirement of Ownership in Real Estate Transactions in the Metaverse from the Perspective of Imamiyyah Jurisprudence

نویسندگان [English]

  • Mohammad Faezi
  • Ruhollah Behram Arjavand
Graduate of Level 4 in Fiqh and Usūl, Seminary of Qom, & Researcher at ‘A’eme ‘Athār Fiqhi Research Center
چکیده [English]

Given that the virtual space, particularly the metaverse technology, is considered one of the novel topics, it is necessary to examine its aspects from an Islamic Fiqhi perspective. The metaverse is a digital space that deals with various technologies such as virtual reality, augmented reality, digital currencies, and the internet. This digital world is interconnected through blockchain, virtual reality, augmented reality, online games, and digital assets, and it is claimed to have numerous applications and benefits in education, medicine, economy, entertainment, etc. One of the issues related to the metaverse space is the purchase of real estate in such a space, as the question arises as to whether the conditions of the counterparts, including the requirement of ownership, apply to real estate and land in the metaverse or not. In this paper, using a descriptive-analytical method and relying on library resources, after explaining the conditions for ownership, it is proven that the real estate traded in the metaverse have both fiqhi and legal ownership. Furthermore, by examining the major premise of the requirement of the validity of a transaction on the ownership of the counterparts, it has been clarified that the lack of ownership of these real estates does not prevent the generalization of the validity of the transaction to them.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Property
  • Customary Ownership
  • Metaverse
  • Real Estate Transaction
  • Conditions of Counterparts
  1. ابن اثیر، مبارک بن محمد. (1367). النهایة فی غریب الحدیث و الأثر. قم: اسماعیلیان.
  2. ابن منظور، محمد بن مکرم. (1414ق). لسان العرب. چاپ سوم. بیروت دار الفکر للطباعة و النشر.
  3. اراکی، محمدعلی. (1415ق). کتاب البیع. قم: مؤسسه در راه حق.
  4. اراکی، محمدعلی. (1400). بازید شده در 1/12/1402 https://arzdigital.com/trading-virtual-land-in-metavars-is-not-legal-religiously/
  5. ایروانی، علی بن عبدالحسین نجفی. (1406ق). حاشیه مکاسب. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  6. تبریزی، جواد بن علی. (1416ق). إرشاد الطالب إلی التعلیق علی المکاسب. چاپ سوم. قم: اسماعیلیان.
  7. ترابی، محمدامین؛ حسنقلی‌پور یاسوری، طهمورث؛ و جعفری زارع، مرتضی. (۱۴۰۲ق). مفهوم‌سازی و نظریه‌پردازی بازاریابی آواتار در ایران. مدیریت بازرگانی. 56(15). 185-216.
  8. جوهری، اسماعیل بن حماد. (1410ق). تاج اللغة و صحاح العربیة. بیروت: دار العلم للملایین.
  9. حائری، سید کاظم حسینی. (1423ق). فقه العقود. چاپ دوم: قم: مجمع اندیشه اسلامی.
  10. حلّی، علامه، حسن بن یوسف بن مطهر اسدی. (1414ق). تذکرة الفقهاء (ط - الحدیثة). قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام.
  11. خراسانی، آخوند محمدکاظم بن حسین. (1406ق). حاشیة المکاسب. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  12. خمینی، سید روح‌الله موسوی. (1415ق). المکاسب المحرمة. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی قدس سره.
  13. خمینی، سید روح‌الله موسوی. (1421ق) کتاب البیع (للإمام الخمینی). تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی قدس سره.
  14. خویی، سید ابوالقاسم موسوی. (1417ق). مصباح الفقاهة، قم: موسسه انصاریان.
  15. خویی، سید ابوالقاسم موسوی. (1384) المستند فی شرح العروة الوثقی. قم، موسسه احیاء آثار الامام الخوئی.
  16. خویی، سید ابو القاسم موسوی. (1418ق) التنقیح فی شرح العروة الوثقی، قم: موسسه احیاء آثار الامام الخوئی.
  17. سعدی، ابو جیب. (1408ق). القاموس الفقهی لغة و اصطلاحاً. چاپ دوم. قم: دار الفکر.
  18. انصاری، مرتضی بن محمدامین (1411ق). کتاب المکاسب (للشیخ الأنصاری، ط - القدیمة). قم: منشورات دار الذخائر.
  19. سجادیان، مهیار؛ فیروزی، محمدعلی؛ و پوراحمد، احمد. (۱۴۰۰). مدخلی بر مفاهیم و بنیادهای شهرهای «کریپتویی» و «متاورسی» به هدف بهره‌گیری آگاهانه در کشور ایران. جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری چشم‌انداز زاگرس. 49(13). 7-40.
  20. عراقی، آقا ضیاءالدین. (1361). شرح تبصرة المتعلمین. قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
  21. فیروزآبادی، مجدالدین محمد بن یعقوب. (1410ق). القاموس المحیط. بیروت: مؤسسه الرسالة للطباعة و النشر و التوزیع.
  22. محمود، عبدالرحمان. (بی‌تا). معجم المصطلحات و الألفاظ الفقهیة‌. بی‌جا.
  23. منتظری نجف‌آبادی، حسین علی. (1415ق). دراسات فی المکاسب المحرمة‌. قم: نشر تفکر.
  24. نجفی، محمدحسن. (1404ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
  25. نراقی، مولی احمد بن محمدمهدی. (1415ق). مستند الشیعة فی أحکام الشریعة‌. قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام.
  26. نائینی، میرزامحمد حسین غروی. (1413ق). المکاسب و البیع. قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
  27. نائینی، میرزامحمد حسین غروی. (1373). منیة الطالب فی حاشیة المکاسب. تهران: المکتبة المحمدیة.