ارزیابی فقهی چالش‌های تعیین دیه ذهاب بخشی از منفعت گویایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشگر دفتر مطالعات فقهی پزشکی قانونی و عضو گروه اصول مرکز فقهی ائمه اطهار (ع)

2 استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشکده الهیات قم/ دانشگاه قم/ قم/ ایران.

10.22091/rcjl.2024.9888.1031

چکیده

آسیب نطق بدون زیان به جرم زبان از آسیب های مبتلا به بوده و در بدنه کارشناسی و محاکم قضایی پرونده هایی را به خود اختصاص می دهد. میزان تعیین دیه برای چنین آسیبی از منظر فقه و روایات سنجه با حروف بیست و هشتگانه عربی است. چالشها و ابهاماتی در عرصه این حکم وجود دارد که نیازمند بررسی است. معیار بودن حروف عربی برای همه زبانها، تعداد حروف عربی، نقش حروف غیر زبانی، معیار بدن تکلم یا زوال حروف ابهاماتی که در این مسئله وجود دارد. مطالعه پیش رو چالشهای موجود را بررسی و به نتیجه رسانده است. بر این اساس در همه زبانها، تعداد حروف بیست و هشت گانه عربی معیار تعیین دیه است مگر زبانهایی که این سنجه در آنها قابل تطبیق نباشد و در این صورت آسیب، موضوع ارش خواهد بود. تعداد حروف عربی اگر چه در واقع بیست و نه حرف است ولی به حکم روایات باید الف و همزه یک حرف در نظر گرفته شود و در نتیجه دیه بر بیست و هشت جزء تقسیم گردد. برای تعیین دیه و ارش ذهاب بخشی از منفعت گویایی، فرقی میان حروف لسانی و غیر لسانی وجود ندارد و همه حروف به یک میزان در دیه نقش دارند. معیار زوال منفعت گویایی، قدرت بر ادای حروف است و دیه بر اساس آن تعیین می گردد نه قدرت بر کلام.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

ارزیابی فقهی چالش‌های تعیین دیه ذهاب بخشی از منفعت گویایی

نویسندگان [English]

  • reza poorsedghi 1
  • Mohammad Nozari Ferdowseieh 2
1 Researcher of the Forensic Jurisprudence Studies Office and a member of the Principles Group of the Jurisprudence Center of the Imams of Athar (A.S.).
2 استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشکده الهیات قم/ دانشگاه قم/ قم/ ایران.
چکیده [English]

آسیب نطق بدون زیان به جرم زبان از آسیب های مبتلا به بوده و در بدنه کارشناسی و محاکم قضایی پرونده هایی را به خود اختصاص می دهد. میزان تعیین دیه برای چنین آسیبی از منظر فقه و روایات سنجه با حروف بیست و هشتگانه عربی است. چالشها و ابهاماتی در عرصه این حکم وجود دارد که نیازمند بررسی است. معیار بودن حروف عربی برای همه زبانها، تعداد حروف عربی، نقش حروف غیر زبانی، معیار بدن تکلم یا زوال حروف ابهاماتی که در این مسئله وجود دارد. مطالعه پیش رو چالشهای موجود را بررسی و به نتیجه رسانده است. بر این اساس در همه زبانها، تعداد حروف بیست و هشت گانه عربی معیار تعیین دیه است مگر زبانهایی که این سنجه در آنها قابل تطبیق نباشد و در این صورت آسیب، موضوع ارش خواهد بود. تعداد حروف عربی اگر چه در واقع بیست و نه حرف است ولی به حکم روایات باید الف و همزه یک حرف در نظر گرفته شود و در نتیجه دیه بر بیست و هشت جزء تقسیم گردد. برای تعیین دیه و ارش ذهاب بخشی از منفعت گویایی، فرقی میان حروف لسانی و غیر لسانی وجود ندارد و همه حروف به یک میزان در دیه نقش دارند. معیار زوال منفعت گویایی، قدرت بر ادای حروف است و دیه بر اساس آن تعیین می گردد نه قدرت بر کلام.

کلیدواژه‌ها [English]

  • دیه
  • ارش
  • زبان
  • آسیب به زبان
  • نطق
  • منفعت گویایی
  • حروف
  • تاریخ دریافت: 28 شهریور 1402
  • تاریخ بازنگری: 10 اردیبهشت 1403
  • تاریخ پذیرش: 23 اردیبهشت 1403