وضعیت حق حبس در نکاح مفوضة المهر و مفوضة البضع در فقه مقارن و حقوق ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 سطح دو حوزه علمیه خواهران، دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق جزا دانشگاه علوم اسلامی رضوی

2 دکتری حقوق خصوصی دانشگاه علوم اسلامی رضوی

3 کارشاناسی ارشد حقوق کیفری اطفال و نوجوانان دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری تهران

10.22091/rcjl.2024.11754.1089

چکیده

در این جستار به بررسی وضعیت حق حبس در نکاح مفوضة المهر و مفوضة البضع در فقه امامیه و حقوق ایران پرداخته شده است. مسئله اصلی این است که آیا زوجه در نکاح مفوضة المهر یا مفوضة البضع، یعنی در جایی که مهریه در عقد ذکر نشده یا تعیین آن به بعد از عقد موکول شده است، می‌تواند تا تعیین و تسلیم مهریه از انجام وظایف زناشویی خودداری کند یا خیر؟ این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و با رویکردی تطبیقی در فقه امامیه و حقوق ایران، ابتدا دیدگاه‌های مختلف فقهی و حقوقی در این زمینه را بررسی و تحلیل می‌کند. در فقه امامیه، برخی فقها به وجود حق حبس برای زوجه در این نوع نکاح قائل هستند، در حالی که برخی دیگر آن را نفی می‌کنند. در حقوق ایران نیز، قانون مدنی در این خصوص صراحت ندارد و مفسران قانون مدنی نیز در این زمینه اختلاف نظر دارند. در نهایت، این پژوهش با بررسی ادله و مبانی فقهی و حقوقی، به این نتیجه می‌رسد که حق حبس برای زوجه در نکاح مفوضة المهر و مفوضة البضع قابل اثبات نیست. این نتیجه‌گیری با توجه به قواعد فقهی مانند لاضرر و نفی عسر و حرج و همچنین با توجه به اصول حقوقی مانند اصل تحکیم خانواده و اطلاق ماده 1085 قانون مدنی، توجیه می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Status of the Right of Retention in Marriages Under the Dowry and the Dowry in Contemporary Jurisprudence and Iranian Law

نویسندگان [English]

  • . . 1
  • . . 2
  • . . 3
1 .
2 دکتری حقوق خصوصی دانشگاه علوم اسلامی رضوی
3 .
چکیده [English]

This article examines the status of the right of retention in marriages under the Dowry and the Dowry in Imami jurisprudence and Iranian law. The main issue is whether the wife in a marriage under the Dowry or the Dowry, that is, where the dowry is not mentioned in the contract or its determination is postponed until after the contract, can she refrain from performing marital duties until the dowry is determined and delivered? This research, using a descriptive-analytical method and a comparative approach in Imami jurisprudence and Iranian law, first examines and analyzes different jurisprudential and legal perspectives in this field. In Imami jurisprudence, some jurists believe in the existence of the right of retention for the wife in this type of marriage, while others deny it. In Iranian law, the civil law is also not explicit in this regard, and the interpreters of the civil law also have different opinions in this regard. Finally, this research, by examining the evidence and jurisprudential and legal principles, concludes that the right of detention for the wife in the marriage of the dowry trustee and the dowry trustee cannot be proven. This conclusion is justified with regard to jurisprudential rules such as no harm and negation of hardship and hardship, as well as with regard to legal principles such as the principle of strengthening the family and the applicability of Article 1085 of the Civil Code.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Right of detention
  • marriage
  • dowry trustee